Oruçlu Çalışanların Yemek Parası Gasp Mı Ediliyor?
Pek çok şirkette Ramazan ayı geldiğinde oruç tutanlar bir sessizliğe bürünürler. Özellikle yemek saati geldiğinde onlardan çıt çıkmaz. Genellikle yemek saatinde ya şekerleme yapar ya da hava almayı tercih ederler. Ya da öyle şirket sahipleri vardır ki çok daha anlayışsız olabilmektedirler: “Nasıl olsa oruçlusun arkadaşların yemekteyken sende işlerle ilgilen” tarzı sözler duymak size ütopik gelmesin.
Aslında böyle olmak zorunda değil. Ramazan boyunca oruç tutacağını bildiren işçiye öğlen yemeğinde olmayacağı için yemeğin parası verilebilir. Tabi bu yemekhane şeklinde yemek hakkı sağlayan şirketler için geçerli değil. Bunun dışında böyle bir şeyin olabilmesi için sözleşmede yemek verilmesiyle ilgili bir hüküm yer alması gerekmektedir. Ayrıca ticket ya da kuponun da devam etmesi gerekiyor.
Ramazan’da Ticket Kesintisi Yapılamaz!
İşyerlerinin çok önemli bir bölümünde çalışanlara yemek veriliyor. Bazı işyerlerinde çalışanları yemek yiyebilmeleri için ticket ya da kupon verilmekte, kimisinde ise dışarıdan yemek hizmeti satın alınmakta veya işyerinde yemek yapılmaktadır. Eğer işyerinde ticket veya kupon veriliyorsa, Ramazan ayında oruç tutsun, tutmasın bütün çalışanlara aynı miktarda ticket veya kupon verilmeye devam edilmek zorundadır. Yani oruç tutuyor diye çalışanın ticket veya kuponu kesilemez. Ve böyle bir haktan mahrum bırakılamaz.
İşyerinde Yemek Varsa Ne Olacak?
Böyle durumlarda oruç tutacağını ifade eden çalışana öğlen yemeği verilmeyeceği için yemeğin parası verilebilir. Fakat işyerinde yemek verilmesiyle ilgili bir hüküm yoksa bu durumda oruç tutan işçiye yemediği yemeğin parası verilemez. Toplu iş sözleşmesinde veya iş sözleşmesinde bu yönde bir hüküm var ise yine çalışana yemek yemediği günler için yemeğin bedeli kadar ödeme yapılması mümkündür. Aksi halde işçi Ramazan ayı boyunca işyerinde yemek yememiş olsa bile yemediği yemeğin ücretini alamaz. İşveren kişi yani patron nasıl öğle yemeği için vergiden belirli bir tutara kadar muafsa, işçisine vereceği iftar yemeği için de aynı tutarı aşmadıkça muaftır. Bu tutar 13 TL’dir. Yani işveren 13 TL’yi aşmayan iftar yemeği için gelir vergisinden muaftır. Diğer yandan vardiyalı çalışmalar dışında işverenin iftar yemeği vermesi halinde işçinin bu yemeğe katılması zorunlu tutulamaz. İşçi eğer isterse iftar yemeğine katılır, istemezse katılmaz. İşçiye iftar yemeğine katılmadı diye herhangi bir yaptırım uygulanamaz.
Ramazan Kolisi Ve Nakit Yardımı
İşyerlerinin pek çoğunda ramazan kolisi şeklinde ayni yardımlar verilmektedir. Bu durumda Ramazan kolisinin net bedeli brüte çevrilecek ve işçilerin bordrolarında gösterilecektir. Dolayısıyla gelir vergisi ve damga vergisi de devreye girecektir. Çalışanlara Ramazan’da nakdi yardım yapılması da mümkündür. Bu durumda da, yardımdan gelir vergisi, damga vergisi ve sigorta primi kesilmesi gerekiyor.
İşyerinde her Ramazan kolisi dağıtan veya Ramazan yardımı yapan işveren, işçilerine kıdem tazminatı öderken bu tutarları da hesaba katmalıdır. Kıdem tazminatına esas alınacak ödemeler kapsamında düzenli yapılan yardımlar yer almaktadır. Buna göre düzenli bir şekilde yapılan Ramazan yardımları da bu kapsamda kıdem tazminatına esas ödemeler kapsamına girmektedir.