Türkiye’de yaklaşık olarak 3 milyon kişi sigortasız ve kaçak işçi olarak çalıştırılıyor. Geneli işverenin sigortaya yatıracağı para yükümlülüğünden kaçmak olsa da ufak bir kitle ise maaşını 200, 300 lira fazla almak pahasına, günü kurtarmak amacıyla tüm sosyal haklarından ödün vermeyi tercih ediyor. Deyim yerindeyse ‘yaşları kemale erdiğinde’ ‘300, 400 prim günüm var emekli olamıyorum, hastane aldığım ilaçların masrafını ödemiyor, ameliyat hakkım olmadığı söyleniliyor’ diye yaftalanıyor. Oysaki sigorta geleceğimizin güvencesi. Siz de sigortasız çalışarak geleceğinizi tehlikeye atmayın.
Belirli bir yaştan sonra insanlar gerek yaş muhalefeti nedeniyle, gerekse sağlık sorunları neticesinde çalışma hayatına son vererek, emeklilik hayatını sürdürmek ister. Fakat geçmiş dönemlerde bu hak için gerekli koşulları yerine getirmediği takdirde maalesef sadece hayal olmaktan ileri gidemez. Her ne kadar Türkiye’de özellikle son yıllarda emeklilik yaşı artmış olsa da, hayati güvenceniz için kazanmanız gereken zaruri bir ihtiyaç olmasının yanı sıra, insanların vefatından sonra bile eşlerine veya çocuklarına bırakabilecekleri bir güvencedir.
Günümüzde birçok küçük veya orta ölçekli şirket bile kayıt dışı istihdam gayreti içindedir. Kayıt dışı istihdam, sosyal güvenlik açısından “niteliği itibariyle yasal işlerde çalışarak istihdama katılan kişilerin, çalışmalarının gün veya ücret olarak ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına hiç bildirilmemesi ya da eksik bildirilmesi” olarak tanımlanır. Kayıt dışı istihdam 3 nedenden ötürü uygulanır.
-Çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumu’na hiç bildirilmemesi,
– Çalışma gün sayılarının eksik bildirilmesi,
– Sigorta primine esas kazanç tutarlarının eksik bildirilmesi.
Genellikle birçok şirket bireylerin SGK girişini yapmış olsa dahi çalıştığı pozisyon üzerinden değil; SGK’ya daha az miktar ödemek amacıyla, alt bir taban üzerinden sigorta girişini tanımlar.
Güncel olarak Türkiye’de şuan işleyen sigorta geçerliliği; 1999 öncesi sigorta girişiniz varsa ve 5000 prim gününüz mevcut ise değişen yaş koşullarıyla emekli olmanız bir hayli kolay demektir. 1999 ve 2008 sigorta girişi olanlarda ise 7000 prim günü ve 58 ile 60 yaş arası emeklilik planlarını yapabilir. 2008 sonrası sigorta girişi olanlar ise kademeli olarak 61-62-63-64 ve 65’e kadar çıkan yaş koşulları ile yine 7000-7200 prim günü ile emeklilik planları yapabilir.
Kime Bildirilmeli?
Eğerki mevcudiyette çalıştığınız kurumda sigortanız yapılmamışsa 170’i tuşlayarak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nı arayarak gerekli şikayette bulunabilirsiniz. Şikayetiniz doğrultusunda SGK’dan gelecek olan müfettişler iş yerinizde gerekli incelemeleri yaptıktan sonra şikayetçi olan kişinin yanı sıra, kurum içinde sigortasız çalışan diğer personellerinde sigortası başlatılacaktır. İşin zor kısmı ise çalıştığınız kurumdan ayrıldıktan sonra şikayette bulunacaksanız, 5 yıl içine hizmet tespit davası açmanız gerekiyor. SGK’ya şikayetiniz doğrultusunda 60 günlük bir inceleme süresi içinde geçmiş yıllarda o iş yerinde çalışıp çalışmadığınıza dair evraklar incelenerek, diğer çalışanların beyanları ile tespit gerçekleştirilir ve çıkan sonuçlar doğrultusunda geçmiş 1 yıla kadar sigorta işlemi gerçekleştirilir.
Sigortasız çalışmak emekli gününüzden çaldığı gibi, SGK tebliği doğrultusunda sağlık uygulamalarına istinaden hastane ve ilaçlardan yararlanma ihtimalinizi de ortadan kaldıracaktır. Aynı zamanda olası kaza, engellilik ve meslek hastalığı doğrultusunda emeklilik imkanınızda kalmayacaktır.
Sigortalı çalışmak hem sizin, hem de ilerleyen dönemde ailenizin diğer fertlerinin yaşam standartları için iyileştirici bi etkendir. Bu nedenle çalıştığınız herhangi bir kurumda işe başlama tarihinizden itibaren sigorta girişinizin yapılması son derece önemlidir. Bu nedenle sigortasız çalışarak geleceğinizi riske atmayın.
