Günümüz şartlarında hayatımızı idame ettirebilmemiz için paraya sahip olmamız gerekmektedir. Paraya sahip olabilmek için şüphesiz çalışmak, belirli bir emek harcamak gerekir. Bu emeğin karşılığında da bizim için belirlenen bir ücret olmaktadır. Buna maaş diyoruz. “Ücret, emekçinin en kutsal hakkıdır” diyerek sözümüze başlıyoruz.
Çalıştığı işyerinde maaşı ödenmeyen çalışanlar, iş sözleşmesini haklı nedenle, yani tazminat alacak şekilde feshedebilir. Ancak bu hak için ücretlerin her ay 10 veya 20 günü geçerek ödenmesi gerekiyor. Bu durum sadece bir aylık değilse, işçi kıdem tazminatını alıp çıkabilir. Bu işçilerin sahip olduğu bir hak. Bu hakkı kullanarak maaşınızı alabilirsiniz. Ancak taşımanız gereken bazı özellikler vardır. Ücretin ödenmesiyle ilgili İş Kanunu’nun öngördüğü bazı düzenlemeler söz konusudur. Buna göre:
Ücreti ödenmeyen işçi işvereni dava edebileceği gibi çalışmaktan kaçınabilir.
İşçi çalışmaktan kaçınmak yanında kıdem tazminatını alıp işten de ayrılabilir.
İş Sözleşmesi Çok Önemli
İş Sözleşmesi işçinin işveren karşısında yaptırımını belirleyecek en önemli unsurdur. Örneğin işçinin ücretinin bir sonraki ayın 13’ünde ödeneceği kararlaştırılmışsa eylül ayı ücretinin en geç ekim ayının 13’ünde ödenmesi gerekir. Bu tarih zaman olarak aşıldığında işçinin bazı hakları doğar. Bu doğan haklar sözleşmeden doğan haklardır. Ücret alacaklarında zaman aşımı süresi 5 yıldır. Dolayısıyla 2016 yılının eylül ayında ücretinin ödenmediğini iddia eden işçinin 2021 yılının eylül ayına kadar dava açması gerekmektedir.
İşçinin De İşverenin De İspat Etmesi Gerekiyor
Yukarıda örnek olarak verdiğimiz 5 yıllık süre geçilmiş ise dava açılması şimdilik olanaksız görünüyor. İşçi bu dönemde çalıştığını, işveren de işçinin çalıştığı döneme ilişkin ücretinin ödendiğini ispat etmek durumundadır. İşverenin işçiye ücretinin ödendiğini ispat edebilmesi için ücret hesap pusulası veya bordroyu mahkemeye sunması gerekmektedir.
“Ücret Emekçinin En Kutsal Hakkıdır”
İşte tam da bu söze istinaden işçilerin lehine İş Kanununda son derece yararlı bir düzenleme yapılmıştır. İş Kanunu ödenmeyen ücretlere en yüksek faizin uygulanmasını kararlaştıran bir düzenlemeye imza atmıştır. Buna göre ödenmeyen ücrete mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanmaktadır. Yargıtay bu faizin hesaplanması için bir yıllık mevduata özel – kamu ayrımı olmaksızın uygulanan en yüksek faizin temel alınmasını kararlaştırmıştır.
Ücretin korunmasıyla ilgili olarak işçilere tanınan bir diğer hak ise ücreti ödenmeyen işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle yani tazminat alacak şekilde feshetmesidir. Bu durumda:
Bir ay ücretin 10 gün geç ödenmesi haklı neden oluşturmaz.
Ancak her ay ücretlerin 10 veya 20 gün geç ödenmesi işçiye haklı nedenle fesih hakkı tanımaktadır.
Türkiye şartlarında ne yazık ki pek çok patron işçilerine çoğu zaman keyfi nedenlerden dolayı ücret ödemiyor. Kimi zamanda örnek olarak: Memlekette 6 ay maaş alamayan insanlar var” örneğini sunacak kadar da gafil ve aymaz davranabiliyor. Dolayısıyla böyle sıkıntılar yaşayan çalışanlar için böylesine zorbalıklara karşı yeniden düzenlenen İş Kanunun ’da haklarınız çok daha net ve belirginleşmiş durumda. Hakkınızı Arayın!
