Ülkemizde mesleklerin belirlenmesinde maalesef ki toplumsal cinsiyetçilik çok fazla ön planda… Erkekler hemen hemen bütün sektörlerde etkin ve ön planda olabiliyorken kadınlara ise bir türlü hak ettikleri değer verilmiyor. Toplumda öyle bir algı var ki, erkekler: pilot, mühendis, doktor, olur. Kadınlar ise; hemşire, bakıcı olur. Şeklinde büyük bir toplumsal kabul söz konusu… Bu toplumsal kabul özellikle kadınların, Türkiye’nin potansiyelinin önemli bir bölümünden yararlanamaması anlamına geliyor.
Hele bir Türkiye gerçeği var ki sormayın gitsin. Ülkemizdeki işgücü piyasasında istihdam edilen kadınların çoğunlukla tekstil, tarım ve çeşitli hizmetler sektörü gibi çok fazla nitelik gerektirmeyen, kayıt dışı, düşük ücretli ve en önemlisi güvencesiz işlerde çalıştıkları ne yazık ki ortada… Bunun için de bir iyileştirme yapılması gerekiyor.
İŞKUR’dan Kadınlar İçin Yeni Bir Proje
İŞKUR Kadın İstihdamına yönelik bir araştırma gerçekleştirmiş.(Araştırmanın sonuçlarını aşağıda tekrar konuşacağız) Bu durumu araştırmak için epey uğraşılmış. Yaşanan durum apaçık ortada aslında. Bu konuyu araştırmak için çaba harcamak yerine bu durumu düzeltmek için çabalanmalı diye düşünüyorum. Tam da bu noktada İŞKUR’un hayata geçirmeyi planladığı ve Uluslararası Çalışma Teşkilatı (ILO) tarafından da desteklenen yepyeni bir projesi var. Projenin ismi “Kadınlar için Daha Çok ve Daha İyi İşler.” Bu projeyle amaçlanan şey:
Türkiye işgücü piyasasının temel sorunlarından biri olan kadın istihdamının artırılması,
Kadın ve erkek arasındaki büyük farklılıkların söz konusu olduğu işgücü piyasasındaki bu durumun kadının lehine iyileştirilmesi,
Toplumsal cinsiyete duyarlı yaklaşımların aktif işgücü piyasası politikalarının geliştirilmesi.
Ayrıca İstanbul, Ankara, Bursa ve Konya’da kadınlar için insana yakışır iş imkânlarının daha fazla olduğu mesleklerin belirlenmesi hedefleniyor.
Toplumsal Cinsiyet Anlayışı Kökten Değişmeli!
Araştırma sonuçları detaylıca incelendiğinde Türkiye’de kadınların erkeklere oranla daha az sayıda meslekte yoğunlaştığı açıkça görülüyor. Üstelik İstanbul işgücü piyasasında toplumsal cinsiyet ekseninde kadın ve erkek arasındaki mesleki ayrışma çok daha belirgin. Yapılan araştırma, tüm Türkiye’yi kapsamasa da işgücü piyasasının bütünü açısından önemli ipuçları sunuyor. Araştırma sonuçlarına göre projenin yol haritası çizilmiş. Buna göre öncelikle Proje kapsamında, kadın istihdamının artırılması açısından en yüksek potansiyel taşıyan meslekler belirlenmiş. Bununla birlikte, söz konusu meslekler için aranılan nitelik ve beceriler de analiz edilmiş. Ve ilk kez Toplumsal cinsiyet eksenli bir çalışma yapılıyor ki bu çok daha önemli bir adım. Bu noktada gerek kadınların iş hayatına gerekse sosyal hayatlarına ilişkin genel geçer yargılar sorgulanacak.
Çağrı Merkezi Operatörlüğü Kadınların Kaderi Olamaz!
Araştırma sonuçlarına tekrar dönecek olursak, Türkiye’deki istihdamın önemli bir bölümünün yaratıldığı İstanbul’da dikiş, satış danışmanlığı, çağrı merkezi operatörlüğü, müşteri temsilciliği, baskıcılık, kuryelik, overlokçuluk ve güvenlik görevliliği gibi işlerde kadın çalışan tercihinin daha ağır bastığı veya işveren talebi açsısından cinsiyet tercihinin olmadığı görülüyor.
Bu anlamda, işverenlerin cinsiyet tercihi belirtmedikleri iş ve mesleklerde uygulanacak mesleki eğitim programları, iş danışmanlığı ve işe yerleştirmelerle kadın istihdamı artırılabilir. Dolayısıyla, İŞKUR’un iş arayan kadınları sadece kadınların tercih edildiği işlere değil aynı zamanda “cinsiyet tercihinde bulunulmayan” işlere de yönlendirmesi kadın istihdamının artması bakımından faydalı olacaktır.
Patron Bu İşe Ne Diyecek?
İşverenin cinsiyet tercihinde bulunmadığı işlere kadınların yönlendirilmesi iyi, hoş ama işveren mülakat sonrası tercihini kadın adaydan yana kullanmayabilir. Bu durumda ne olacak? Bana kalırsa daha etkili, daha büyük bir proje hayata geçirilmeli. İŞKUR’un bu çabası nasıl sonuçlanır? Elbette merak konusu. Uzun yıllardır sorun olan kadın istihdamına çözüm yolunda bir kapı aralayabilir mi? Hep beraber bekleyip göreceğiz. Kendi adıma tek temennim kadınlarımızın iş, sosyal, özel vb. hayatında yollarını açacak her adımın herkesçe desteklenmesi…
