İstihdam sorunu yalnızca Türkiye’nin sorunu değil. Dünya üzerinde gelişmiş, gelişmekte, ya da az gelişmiş bir sürü ülke var. Hepsinin ayrı ayrı ekonomik, işgücü, istihdam sorunlar mevcut. Dünya nüfusu her geçen gün artıyor. Hal böyle olunca da ülkeler ortaya çıkan işsizlik, yoksulluk, açlık vb. pek çok olumsuz durumla başa çıkabilmenin yollarını arıyor.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), “Yoksulluğa Son Vermek için İşlerin Dönüştürülmesi” başlıklı “Küresel İstihdam ve Sosyal Görünüm, 2016” raporunu yeni yayınladı.
Yeni yayınlanan bu rapora göre, küresel ölçekteki kaliteli iş açığı ile çeşitli bölgelerde giderek kötüleştiği görülen ekonomik koşullar, yoksulluğun azaltılması açısından son dönemde sağlanan kazanımları tersine çevirme tehdidi oluşturuyor. Bunun yanında, gelişmekte olan ülkelerde göreli yoksulluğun arttığı çok açık bir şekilde görülüyor. Bunun bir örneği de Türkiye. Uzun bir aradan sora Türkiye’de işsizlik rakamları çift haneye çıktı. Üniversitelerde eğitim alan milyonlarca genci de mezun olduklarında bunun içine katacak olursak rakam çok korkutucu boyutlara ulaşıyor.
Dünya ekonomisi 2015 yılında yüzde 3,1 büyümüş durumda. Eğer mevcut politikalar nedeniyle ekonomik zayıflama devam ederse, işletmeler ve çalışanlar önemli sorunlarla karşı karşıya kalabilecek. Dünya ekonomisinin önümüzdeki iki yıl boyunca da yüzde 3 civarında büyüme kaydedeceği düşünülüyor. Bu oran da küresel kriz öncesine göre oldukça düşük seyrediyor.
Gelişmekte Olan Ekonomiler Büyük Tehlikede!
Küresel ekonomik büyümedeki yavaşlamanın arkasında yatan en önemli neden olarak, yükselen ve gelişmekte olan ülkelerde görülen ekonomik zayıflık gösterilmekte. Örneğin; gelişmekte olan ekonomilerin amiral gemisi Çin belirgin bir yavaşlamayla karşı karşıya kalmış durumda. Yine aynı şekilde diğer gelişmekte olan 2 önemli ekonomi Brezilya ve Rusya Federasyonu ekonomik durgunluk yani bir nevi “Fetret Devri” yaşıyor. Ekonomik zayıflığa ilişkin bir başka işaret de küresel ekonomiden iki kat daha hızlı büyüyen küresel ticaretin şimdilerde küresel büyümeye eş veya ondan daha düşük hızda bir büyüme seyri göstermesi. Dolayısıyla Tehlike çok büyük. Ve Küresel işsizliğe ilişkin verilen rakam ise dudak uçuklatır cinsten.
200 Milyon Kişi İşsiz!
Raporda en çok dikkat çeken bir diğer husus ise ekonomik zayıflamanın küresel işsizliği daha da artırdığına ilişkin yapılan vurgu. İşsiz sayısı küresel düzeyde 2015 yılında 197 milyona ulaştı. Bu rakam, bir önceki yıla göre 1 milyon, kriz öncesi döneme göre ise 27 milyon artış anlamına geliyor. Artış, daha çok gelişmekte olan ve yükselen ekonomilerde gerçekleşmiş gözüküyor. Bu da hem yukarıda saydığımız ülkeler hem de Türkiye için büyük tehlike anlamına geliyor.
Günlük 2 Dolara Yaşam Mücadelesi
Rapor, gelişen ve kalkınmakta olan dünyanın yüzde 36’sından fazlasının yoksulluk içinde yaşadığını ortaya koyuyor. Söz konusu insanlar, günde 2.10 dolardan az kazanarak yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor. 2030 yılına kadar aşırı ve orta derecede yoksulluğun ortadan kaldırılması için yılda 600 milyar dolar gerekiyor.
Gelişmekte olan ekonomilerde aşırı ya da orta derecede yoksulların yaklaşık üçte birinin aslında bir işi var. Ancak bu işler kırılgan nitelikte. Bunlar, bazı zamanlarda ücret dahi ödenmeyen ve sosyal koruma sunmayan işler. Kırılgan istihdam kapsamında olanların sayısı 1,5 milyar. Yani, toplam istihdamın yüzde 46’sını oluşturuyor.
İşsizlikteki Artış Sürecek!
ILO’ya göre, zayıf ekonomik büyüme ve kaliteli istihdam yaratılmaması, yoksulluğun azalmasına engel oluşturuyor. 43 ülke için tarım, sanayi ve hizmet sektörüne ilişkin rakamları değerlendirecek olursak;
43 ülkede yapılan tahminler tarımda çalışanların dörtte birinin aşırı yoksulluk içinde olduğunu ortaya koyuyor.
Sanayide çalışanlar arasında yüzde 12
Hizmetler sektöründe çalışanlar arasında ise yüzde 7.
Rakamlar için kısa bir değerlendirme yapacak olursa gelişmekte olan ülkelerin ekonomisindeki kırılganlık gelişmiş ekonomilere göre çok daha fazla. Yani dışarıdan gelebilecek herhangi bir olumsuzluğa yeterince hazırlıklı değiller. Bu kırılgan yapı ufak bir hasar aldığında özellikle sanayi ve hizmet sektörü çalışanlarının oranında daralmalara sebep olmakta. Tarım içinse zaten yoksulluk mevcut. Ne yazık ki bu yoksulluk daha da artış gösterebilir.
ILO, küresel ekonomik yavaşlamanın işgücü piyasasında bir etki yaratacağı ve özellikle yükselen ekonomilerde işsizliğin artacağı görüşünde. ILO tahminlerine göre, küresel işsizlikte 2016 yılında yaklaşık 2.3 milyon; 2017 yılında ise 1.1 milyon artış olacak.
