İş Kanununa göre en geç saat 20:00’de başlayarak en erken saat 06:00’ya kadar süren döneme gece dönemi, gece döneminde yapılan çalışmalara ise gece çalışması adı verilir. Eğer çalışmanın bir kısmı gece dönemine rastlıyorsa çalışma süresinin gece döneminde mi yoksa gündüz döneminde mi daha fazla olduğuna bakılır ve çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastlıyorsa o vardiyanın tamamı gece çalışması sayılır. Bu yazımızda gece çalışma süresi konusu ayrıntılarıyla incelenecektir.
Gece Çalışma Süresi En Fazla Kaç Saat Olabilir?
İşçilerin gece çalışma süreleri 7,5 saati geçemez. Ancak, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçilerin onayı olması şartıyla 7,5 saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir. Gece döneminde işçilere fazla çalışma yaptırılamaz.
Bir İşçi Sürekli Olarak Gece Vardiyasında Çalıştırılabilir mi?
Gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları kullanılan işlerde, bir hafta gece vardiyasında çalıştırılan işçinin, bir sonraki hafta gündüz vardiyasında çalıştırılması gerekir. İşin niteliği ve yürütümü, iş sağlığı ve güvenliği göz önünde tutularak, gece ve gündüz vardiyalarında iki haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir.
İşçinin yaptığı iş gece çalışmasını gerektiriyorsa işçi sürekli olarak gece döneminde çalıştırılabilir. Örneğin gece bekçisi olarak çalışan işçi sürekli olarak gece döneminde çalıştırılabilir.
Hangi İşçiler Gece Vardiyasında Çalıştırılamaz?
- Sanayi işyerlerinde 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçiler gece vardiyasında çalıştırılamaz.
- Gebe işçiler gebeliklerinin doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar, emziren kadın işçiler ise doğum tarihinden itibaren bir yıl süreyle gece vardiyasında çalıştırılamaz. Eğer anne ve çocuk sağlığı açısından gerekli olduğu sağlık raporuyla belgelendirilirse gece çalışma yasağı bir yıl sonrasında da devam eder.
- Gece çalışma süresi nedeniyle sağlığının bozulduğunu belgelendiren işçiler mümkün olduğunca gündüz vardiyasında görevlendirilmelidir.
İşveren Gece Vardiyasında Çalıştırılan Kadın İşçilerin İşyerine Ulaşımını Sağlamalı mıdır?
Gece vardiyasında çalıştırılacak kadın işçilerin ikametgahlarına en yakın merkezlerden işyerine getirilip götürülmeleri işverence sağlanacak uygun araçlarla yapılmalıdır.
Eşleri Gece Vardiyasında Çalışan Kadın İşçilerin Vardiyası Nasıl Düzenlenir?
Eşleri vardiyalı olarak aynı veya başka bir işyerinde çalışan kadın işçilerin gece çalışması, talebi halinde kocasının çalıştığı gece vardiyasına rastlamayacak şekilde düzenlenir. Aynı işyerinde çalışan eşlerin aynı gece vardiyasında çalışma istekleri de imkan dahilinde karşılanmalıdır.
Kadın İşçilerin Gece Vardiyasında Çalıştırılabilmesi İçin Sağlık Raporu Alınması Zorunlu mudur?
Gece vardiyasında çalıştırılmadan önce işyeri hekiminden kadın işçinin gece vardiyasında çalışmasında sakınca olmadığına ilişkin sağlık raporu alınmalıdır. Ayrıca işyeri hekimince belirlenen düzenli aralıklarla çalışanların sağlık muayeneleri yapılmalıdır.
