Askerlik, erkeklerin hayatlarına yön veren, genellikle kişinin kendisi dışında tüm ailesini de ilgilendiren ve hayat planlarını doğrudan etkileyen bir süreçtir. Dolayısıyla askerliğin erkeklerin çalışma hayatına etkisinin kaçınılmaz olduğu bir gerçek. Askerliğini yapmadan iş hayatına başlayan pek çok kişi kara kara askerliği düşünmektedir. Askerlik nedeniyle iş sözleşmeleri kesintiye uğrayabildiğinden çoğu firma işe alımlarda ya askerliğini yapmış kişileri ya da mümkün olduğunca erteleyebilecek kişileri tercih ediyor. Bu durumda özellikle erkek adayların işe alınmaları zora giriyor.
Tüm bu yaşananların dışında askerlik yüzünden işini bırakmak zorunda olan kişilerin ne tür haklara sahip olduklarını biliyor musunuz? İşte Cevabı…
İşten Ayrılmak Zorunda Değilsiniz
Askerlik zamanı geldiğinde kişinin işvereni ile konuşması ve bundan sonraki sürecin nasıl işleyeceğini belirlemesi gerekiyor. Çalışanın tek taraflı olarak iş sözleşmesini sürdürme hakkı bulunmasa bile çoğu işveren yetiştirdiği, emek verdiği bir çalışanı kaybetmek yerine iş sözleşmesini sürdürmeyi tercih edebiliyor. Dolayısıyla siz böyle bir işverene sahipseniz ne ala…
Tabi şunu da göz önünde bulundurmak gerekiyor: İşverenlerin çoğunun çalışanın iş sözleşmesini sona erdirmemeyi tercih etmesinde çalışanın giderken kıdem tazminatını ödemek zorunda kalacak olmaları da belirleyici oluyor. Bu da bıçağın öteki yüzü…
Çalışanın o işverenin işyerlerinde çalışma süresinin bir yılı aşması halinde çalışan veya işveren iş sözleşmesini askerlik nedeniyle feshettiğinde çalışanın kıdem tazminatı hakkı doğuyor. O anda yüklü bir tutarı çalışanına ödemek istemeyen işveren, iş sözleşmesini askıya almayı öneriyor, çalışan da bunu kabul ederse iş sözleşmesi olduğu gibi devam ediyor. Burada çalışanın kabulü çok önemli. Yani uzun lafın kısası işvereninizle bu türden bir anlaşmaya varırsanız işyerinizden ayrılmak zorunda değilsiniz.
İşinize Geri Dönebilirsiniz
İşinize geri dönebilmek adına İş Kanunun 31. maddesine göre, askeri bir ödev nedeniyle işinden ayrılan işçiler, bu ödevin sona ermesinden itibaren iki ay içerisinde eski işverenlerine başvururlarsa işveren tarafından işe alınmak zorundadırlar. Tekrar işe başlatılmanın talep edilebilmesi ve başlatmayan işverenden tazminat istenmesinde iş sözleşmesinin askıya alınmamış olması şartı aranmaktadır.
Askerlik Borçlanmasına İlişkin Yanlış Bilinenler
Askerlik borçlanması kamuoyunda uzmanlar tarafından sıkça dile getirilmektedir. Askere gidip dönen pek çok kişi askerlik borçlanmasına ilişkin sıkça araştırma yapmakta, ya da emeklilik dönemi gelen erkeklerin askerlik borçlanmasını bir türlü hesaplayamamaları sorun olmaktadır.
Konuyu detaylandıracak olursak: Çalışanın iş sözleşmesi askerlik nedeniyle sona erdiğinde, çalışmasına bağlı olan sigortalılık süresi de kesintiye uğramakta, kişi emekliliği için gereken prim ödeme gün sayısını kaybetmektedir. Bu engellemeye yönelik olarak 5510 sayılı kanunda borçlanma kurumu getirilmiştir. Kişiler belirtilen askerlik sürelerini borçlanarak o dönemin prim ödeme gün sayılarına dâhil edilmesini sağlayabilmektedir. Aslında olay bu kadar basittir.
Çoğu zaman insanlar bunu hesaplamakta büyük güçlükler çekmekte ve sıkıntılar yaşamaktadır. Ancak askere giden erkeklerinde hakları olduğunu ve eğer her şey usulüne uygun yapılırsa yasaların hiçbir mağduriyete izin vermediğini belirtmek isteriz.
