Zam her çalışanın sahip olduğu bir haktır. Zam uygulaması bazı şirketlerde, yılın belli dönemlerinde (çoğunlukla iki defadır) sistemli bir şekilde yapılır. Ancak birçok iş yeri, bu konuda istikrar göstermez. Zam oranları çoğunlukla kar veya şirketin ekonomik gelişmesine endeksli olarak yapılır.
Özellikle 2001 krizi sonrası, on binlerce çalışanın maaşına zam yerine indirim yapılmış, bunun yanı sıra binlerce işçi çıkarımı olmuştur. İşsiz kalma tehlikesiyle karşı karşıya kalan çalışanlar, zam isteklerinden vazgeçmiş hatta indirimi kabul etmiştir. 2001 krizinin üzerinden on yıldan fazla bir süre geçmiş olmasına rağmen krizin çalışanlar üzerinde bıraktığı etki hala devam ediyor. Birçok çalışan, işsiz kalma korkusuyla işvereninden zam isteyemiyor. Peki, zam istemenin bir yolu yok mu?
Görüşme Talep Edin
Öncelikle işvereniniz ya da yöneticinizden görüşme talep edin. Görüşme konusunu ilk etapta karşı tarafa söylemek, sizin açınızdan olumlu olmayabilir. Zira karşı taraf bu şekilde görüşmeyi erteleyebilir ya da sizi geçiştirmeye çalışabilir. Bunun yanı sıra, işvereniniz, görüşmek istediğiniz konuyu söylediğinizde sizinle bunu, ayaküstü konuşabilir. Bu da, anlatmak istediklerinizi karşı tarafa aktaramamanıza neden olur. Çünkü böyle bir görüşme, çok uzun sürmeyecektir. Bu nedenle ilk olarak işveren ya da yöneticinizle, verimli bir şekilde konuşabileceğiniz bir ortam sağlamanız gereklidir.
Kararlı Olun
İşveren ya da yöneticinizle yapacağınız görüşmede kararlı olmanız şarttır. Karşı taraf büyük ihtimalle zam yapmaya yaklaşmayacaktır. Bu nedenle net olmanız ve kararlı davranmanız son derece önemlidir. Kendinize duyduğunuz güveni ve zammı hakkettiğinizi karşı tarafa hissettirmeniz, zam almanızı kolaylaştıracaktır.
Ortalama Ücret
Zam istemeden önce, piyasa araştırması yaparak, sizin pozisyonunuzdaki elemanların ortalama ne kadar ücret aldığını belirlemeniz gerekmektedir. Aldığınız maaş, piyasa ortalamasının üzerindeyse, işveren ya da yöneticiniz zam konusuna çok sıcak bakmayabilir. Elbette bu sizin sahip olduğunuz niteliklerle de ilgili bir durumdur. Potansiyel elemanlardan daha yetenekli ve başarılı olduğunuzu düşünüyorsanız, zam isteme konusunda piyasa ortalamasını dikkate almanıza gerek yoktur. Aldığınız maaş piyasa ortalamasının altındaysa, işvereninizle rahatça konuşabilirsiniz.
Zammı Hak Ediyorum Çünkü
İşveren ya da yöneticiler, şirket normları dışında elemanlara zam yapmaya pek sıcak bakmazlar. Hatta çoğu işveren bu konunun bire bir görüşülmesinden hoşnut olmaz. Ancak işveren ya da yöneticiniz karşısına somut başarılarınızı sunarak onu zam konusunda ikna edebilirsiniz. Şirkete yaptığınız katkıları ve gösterdiğiniz performansı etkili bir şekilde anlatarak, işvereninizi zam konusunda ikna edebilirsiniz. İşvereninizle zam konusunda görüşürken, öncelikle sahip olduğunuz yeteneklerden ve şirket için yaptıklarınızdan söz edin. Karşı tarafa somut veriler sunmak, bu konuda son derece önemlidir. Somut veriler sunarak talepte bulunmanız, karşı tarafı talebinizi kabul etmeye zorlar.
Pes Etmeyin
İşvereniniz zam konusunda görüşmeyi ertelerse ya da birkaç ay sonra zam yapabileceğini söylerse, bekleyeceğinizi söyleyin. Ancak işvereninizin belirttiği süreci de önemseyin. İşvereniniz zam için uzun bir süre beklemeniz gerekebileceğini söylüyorsa, bu süre içerisinde iş fırsatlarını değerlendireceğinizi işvereninize doğrudan söyleyin. Belli bir süre sonra işvereninize zam isteğinizi hatırlatın. Sizi ilk seferinde geri çevirdiği için, zam isteğinizi ikinci seferde kabul etmesi kolaylaşacaktır.
