70’li yıllar, 80 yıllar ve birbirini izleyen diğer yıllarda çocuk olan pek çoğumuzun hayali olan ve büyüklerimiz: “Ne olacaksın büyüyünce?” diye sorduğunda hızla atılıp astronot ! Diye cevap verdiğimiz o meslek… Yerküreye yukardan, hatta çok yukarıdan bakmak, Ay’a yaklaşmak hatta belki de Mars’a gidebilmek, kim bilir belki de orada yaşamak istiyorduk. Söylesenize hangimiz bu büyük hayali gerçekleştirebildik?
Evet, Türkiye’de astronot olmak bugüne kadar mümkün olmadı. Ne yazık ki pek çok büyük ülke uzayda üs kurmuşken biz kendi uydumuzu bile başkalarına yaptırıp başka ülkelerin rampalarından fırlatıyoruz. 70-80 ve hatta 90 kuşağı için astronotluk bir çocukluk hayali olarak kaldı ve şimdi hepimiz farklı mesleklerde farklı noktalarda hayatımıza devam ediyoruz. Ama son dönemde 8-16 yaş arasında olan yeni nesil çocuklarımızda bir astronotluk sevdasıdır aldı başını gidiyor. Bu durum gençlikte bizim ki gibi bir furya mıdır? Yoksa gerçek olacak mıdır? Bilinmez ama çocuklarımızdaki bu uzak ve gökyüzü merakı oldukça yoğun görünüyor.
Son Dönemde yayınlanan çizgi filmler, oyuncaklar, dergi içerikleri ve okullardaki Fen ve Teknoloji dersindeki müfredatta uzay ve uzay bilimleri hakkında, astronomiye dair yoğun bir içerik yüklemesi çocuklarımıza aşılanmaktadır. Bunda hiçbir sakınca yoktur. Ancak bu türden bir malumatla yetişecek olan neslin geleceği için adımlar atılmalı ve gerekli yatırımlar yapılmalıdır.
Türkiye’de Astronomi Eğitimi
Türkiye’de Astronomi eğitimi bahsettiğimiz gibi Milli Eğitim Bakanlığı müfredatında, ilkokul ve ortaokullarda ders olarak okutulan Fen ve Teknoloji derslerinde, sadece konu olarak işlenmektedir. Lise düzeyinde ise herhangi bir şekilde okutulmamaktadır. Asıl önemli olan Üniversite meselesine gelecek olursak Türkiye’de yalnızca 3 üniversitede Astronomi ve Uzay bilimleri adı altında Fen Fakültesinde bir bölüm olarak bulunmaktadır. İsminin bu kadar havalı olmasına bakmayın. Ne yazık ki bu bölüme çok büyük hevesle giren yüzlerce öğrenci mezun olduğunda işsiz kalmaktadır. Yaptıkları işlere gelince ise matematik ve fizik öğretmenliği, Fen bilgisi öğretmenliği, finans vb. alanlarda iş fırsatı bulabilmektedirler.
Devlet dışında özel teşebbüs olarak da Türkiye’de astronot yetiştiren herhangi bir merkez bulunmamaktadır. Sadece İzmir’de Uluslararası bir teşebbüs ile kurulan Uzay Kampı bulunmaktadır. Bu da tamamen kapital anlamda bu konuda meraklı olan çocukların ilgisini ve dikkatini çekmek amacıyla kurulan bir ticari işletmedir.
Astronot Aranıyor!
Günün birinde iş ilanlarının yayınlandığı sitelerde pozisyon olarak “Tecrübeli Astronot Aranıyor” şeklinde bir yazı görebilecek miyiz? Ya da soruyu şöyle soralım. Dünya üzerinde dijital platformlardaki iş ilanlarında bu türden bir ilan görmek mümkün mü? Bunu cevabı elbette hayır. Türkiye’de hiç olmayan Dünya’da da sayılı merkezle sınırlı olan Astronomi ve uzay bilimlerine bir istihdam alanı olarak bakmak son derece yanlış bir bakış açısıdır. Bu alan iş ve meslek grubundan ziyade akademik bir alandır. Bu alanda görev alan kişiler bilim adamlarıdır. NASA başta olmak üzere Dünya üzerindeki pek çok uzay araştırma merkezinde çalışanlar akademisyenler ve araştırma görevlileridir. Bu yüzden hem astronot olmak isteyen çocuklarımıza hem de Üniversitelerde okuyan gençlerimize tavsiyemiz bu konuya bir meslek, bir istihdam alanı olarak bakmamanızdır. Ama sonuçta siz artık ülkeler üstü bir astronot bir uzay adamı olmak istiyorsunuz, dolayısıyla astronot olmak için devletlerarası sınırlar sizin için engel değil. Bu sınırları aşarak hedefinizi gerçekleştirebilirsiniz. Ve inanın bir gün Türkiye’nin çok başarılı bir astronotu olacak. Ve bu bir kadın olacak.
