Farklı meslek kollarını sınıflandırmak adına yakalara renkler verilmeye başlandı. Buradaki yaka kavramı genellikle çalışanların üstlerine giydikleri kıyafetlerini yansıtırken bazı yaka ise farklı nedenlerden renkleri belirlenmiştir. Yazının devamında yakaların renklerini ve anlamlarını özet halinde bulabilirsiniz.
Beyaz Yaka
Yazar Upton Sinclair tarafından ortaya atılmış bir kavramdır. Ofis ortamında çalışan genellikle yüksek öğretim görmüş kişileri tanımlarken kullanılan bir kavramdır. Beyaz yaka olan meslekler şu şekilde sıralanabilir:
İdareciBankacıMemurAile hekimiAvukatİnsan kaynakları çalışanıMuhasebeciDijital pazarlama uzmanı
Mavi Yaka
Beyin gücü yerine fiziksel gücün ön planda olduğu iş kollarıdır. 1920’li yıllarda kot pantolonların işçiler tarafından sıklıkla giyilmesi ile ortaya çıkan bir kavramdır.
ElektrikTekstilSanayiOtomotiv, maden veya inşaatlarda çalışanlar KaynakçılıkTamircilik
Pembe Yaka
Yazar Louise Howe, pembe yaka kavramını hemşire, öğretmen, sekreter gibi kadınların daha yoğun olarak çalıştığı meslek gruplarını tanımlamak üzere kullandı. Pembe yaka kadınların iş dünyasına eşit haklara sahip olmasıyla kullanımı kalktı. Günümüz Türkiye’sinde kullanılmasa da aşağıda pembe yaka mesleklere örnekler verilmiştir.
Güzellik UzmanlarıDadıÖğretmenSekreter
Altın Yaka
Teknoloji ve yeniliklerin beraberinde getirdiği birçok gelişme gözlenebilir. Bunlardan biri de üretim anlayışında oldu. İlk defa Peter Drucker tarafından 1959 yılında kullanılan altın yaka, bilgi toplayan, analiz yapabilen, var olan verileri depolamasını veya saklamasını yapan ve bunlarla yeni bilgi oluşturan kişilere verilen isimdir. Altın yaka meslekler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Şirket sekreteriYeminli mali müşavirlerCerrahlarAnestezi uzmanlarıMühendisler Avukatlar
Gri Yaka
Yaka mavi yakalardan daha az yorulan ama beyaz yakalılar gibi masa başında çalışmayan meslek grubuna verilen isimdir. Beyaz yakalılar gibi zihin gücünü kullanarak daha teknolojiyle haşır neşir değillerdir. Gri yakaya dahil olunan meslekler şu şekilde sıralanabilir:
Polis memurlarıHemşirelerAskerlerTeknisyenler
Diğer Yaka Türleri
Pembe yakada olduğu gibi bazı yakalar Türkiye’de sıklıkla duyduğumuz kavramlar değildir. Genellikle toplumda beyaz ve mavi yaka olarak iki çalışma şekli olduğu düşünülse de aslında öyle değil.
Günümüzde ülkenin yönetiminden sorumlu kişiler için kırmızı yaka kavramı kullanılıyor. Ama kırmızı rengin komünizm ile ilişkisinden dolayı çoğu ülke bu kavramı bürokratlarına vermek istemiyor. Bunun yanında doğa ile ilgili çalışmalar yapan kişilere yeşil yaka, askerlere kahverengi yaka, robot işçiler için çelik yaka ve sabit bir işi olmayan geçimini sanatla veya zanaat ile sağlayan kişiler ise yakasız olarak sınıflandırılıyor.
