Part time iş; işverenle çalışanın karşılıklı anlaştığı gün ve saatler arasında günün en fazla yarım gününü kapsayan çalışma şeklidir. Bu saatler gün içinde herhangi bir saat dilimini kapsamakla beraber işin alanına bağlı olarak akşam saatlerinde de olabilir.
4857 sayılı iş Kanunu’nun 13. maddesinde göre part-time çalışma; işçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal isçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumudur.
Part time çalışma tanımı ve şekli ülkelere göre değişiklikler göstermesine rağmen genel olarak kabul gören tanımını Uluslar arası Çalışma Örgütü (ILO) nün yaptığı tanımdır.
ILO 175 Sayılı Kısmi Çalışma Sözleşmesi’nde bu tanımı “normal çalışma sürelerinden az, sürekli ve düzenli olan ve gönüllü olarak yapılan çalışma” olarak yapmıştır. 175 sayılı ILO sözlesmesi part-time çalısan terimini; normal çalısma süreleri mukayese edilebilir, tam zamanlı çalısanlardan daha az çalısan olarak ifade etmektedir. ILO’nun tanımındaki önemli olan 3 unsur şöyledir.
1- Haftalık çalısma süresinin normal çalısma süresinden önemli ölçüde az olması,
2- Bu çalısmanın sürekli ve düzenli olması
3- Part-time çalısmanın gönüllü olarak, yani çalısan kimsenin kendi istek ve tercihi ile yapılmasıdır.
İş ilanlarında tam zamanlı iş ilanlarıyla part time iş ilanlarını veya dönemsel iş ilanlarını kıyasladığımızda, part time iş ilanları daha yüksek bir sayıda olduğu görülmektedir.
Part time işi genellikle ek iş yapmak isteyenler ve öğrenciler tercih ediyor. Öğrenciler okuldan arda kalan zamanı değerlendirerek hem maddi kazanç sağlıyorlar hem de iş hayatını tanımış oluyorlar. Okul ve diğer aktiviteleriyle birlikte yürütebilecekleri part time işler, potansiyel kariyer alanları ve ideal meslekleri konusunda fikir verir, tecrübe kazanmalarını sağlar, “ben kendi paramı kendim kazanıyorum” diyebilirler.
Part-time işler, zamanı kullanma kabiliyetini artıran, gerçek hayatla ilgili tecrübeler kazanmayı sağlayan, Özgeçmişte şık durarak gelecek iş hayatlarında yarayan mükemmel fırsatlardır.
Part time çalışan işvereninde maliyetini düşürür. İşverenler part time yani yarı zamanlı eleman çalıştırarak işgücü maliyetlerini ücret, sosyal ve ayni yardımlar ile yasal yükümlülüklerden doğan maliyetler noktasında en aza indirgemektedirler.
Part time , yarı zamanlı bir çalışansanız;
Haftada en fazla 30 saat çalışabileceğinizi bilmelisiniz. Bir işyerinde bir işçi normal çalışanlardan 4-6 saat daha az çalışarak 40 saat mesai yapıyorsa bu durumda kısmı süreli çalışmadan bahsetmek mümkün değildir. Bir çalışanın part-time çalışan olabilmesi için “ önemli ölçüde daha az” yani45 saatin 3’te 2’si olan 30 saatin altında çalışma yapıyor olması gerekmektedir.
Mutlaka kısmi iş sözleşmenizi yapmalısınız. Bu sözleşmede tam zamanlı çalışan emsal alınarak part time çalışanın ücret ve yan hakları belirlenir. Tam zamanlı çalışanın 1 saatte çalışarak aldığı parayla yarı zamanlı yani part time çalışanında aldığı 1 saatlik ücret aynı olmalıdır.
Örneğin, X yer hizmetleri firmasında haftalık 45 saat , tam süreli çalışan bir çalışan aylık 1350 TL net ücret alıyor olsun. Bu işyerindeki part-time çalışanın haftalık 30 saat çalıştığını varsaydığımız durumda kısmi süreli çalışana ödenmesi gereken ücreti şu şekilde hesaplamalıyız;
1350 / 30 = 45 tam süreli çalışanın günlük ücreti
45/ 7,5 = 6 tam süreli çalışanın saatlik ücreti (aynı zamanda part-time çalışanın saatlik ücreti)
6 X 30 = 150 part-time çalışanın haftalık ücreti
Part-time çalışanın ayda 4 hafta çalıştığını varsayarsak;
150 X 4 = 600 part-time çalışanın aylık ücreti
Ücret ödemeleri dışında kalan diğer ödemelerde de bu mantıktan yola çıkarak hareket etmek gerekmektedir. Bölünebilir haklardan yani yakacak yardımı, kira yardımı gibi haklardan da part-time çalışanlar çalıştıkları süreye orantılı olarak yararlanabilirler. 45 saat çalışan işçiye 180 TL yakacak yardımı yapılan bir işyerinde 15 saat çalışan part-time işçiye 60 TL yardım yapılmalıdır.
Part time işi genellikle ek iş yapmak isteyenler ve öğrenciler tercih ediyor. Öğrenciler okuldan arda kalan zamanı değerlendirerek hem maddi kazanç sağlıyorlar hem de iş hayatını tanımış oluyorlar. Okul ve diğer aktiviteleriyle birlikte yürütebilecekleri part time işler, potansiyel kariyer alanları ve ideal meslekleri konusunda fikir verir, tecrübe kazanmalarını sağlar, “ben kendi paramı kendim kazanıyorum” diyebilirler. Part-time işler, zamanı kullanma kabiliyetini artıran, gerçek hayatla ilgili tecrübeler kazanmayı sağlayan, Özgeçmişte şık durarak gelecek iş hayatlarında yarayan mükemmel fırsatlardır.
Part time iş ilanlarıda ek iş yaparak para kazanmak isteyenler için biçilmiş kaftandır. Kendi işinizden arta kalan zamanlarda part time iş yapabilirsiniz.
Part time çalışma şeklinde çalışma gün ve saatlerini kendinizin belirleme imkanları da bulunmaktadır.
En geniş part time iş ilanına ve yarı zamanlı eleman arayan iş ilanlarına isbul.net ten ulaşabilirsiniz.
