Geçmişten bugüne hayatımızda pek çok şey değişti. Özellikle İş hayatında gelişen teknoloji gerek kamu gerekse özel sektör için köklü değişikliklere sebep oldu. Geçmişte elden aldığımız maaşlarımız yavaş yavaş bankalara, daha sonra da bankamatiklere yatmaya başladı. Günümüzde elden maaş verme işlemini uygulamaya devam eden pek çok firma, şirket bulunmakta. Ancak yakın zamanda ücretlerin nasıl ödeneceğine ilişkin yönetmelikte önemli bir değişiklik yapıldı. Bundan böyle 5 işçisi olan bir işveren de ücretleri banka aracılığıyla ödeyecek. Yoksa ceza ödemek zorunda kalacak.
İş hayatında işverenlerin çalışanlarına maaşlarını tamamen veya kısmen elden vermeleri konusuyla sıkça karşılaşmaktayız. Ama artık yeni çıkarılan İş Kanunu’na göre, işverenler çalıştırdıkları işçilere ödemelerini banka aracılığıyla yapmak zorunda. Fakat yönetmelik ile bu kuralda bir yumuşama söz konusu. Buna göre bazı işyerleri kapsam dışında kalmış gibi görünüyor.
5’ten Az İşçisi Olanlar Elden Vermeye Devam Edecek
Türkiye genelinde 10’dan az çalışanı olan işyerleri ücretleri elden ödeyebilmekteyken geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete’ de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile bu sınır beşe indirildi. Değişiklik 1 Haziran’dan itibaren uygulanmaya başlanacak. Yani Haziran ayından itibaren beş ve daha fazla işçisi olan işverenler ücretleri bankaya yatırmak zorunda kalacaklar. Sadece beşten az işçisi olanlar için ücretler elden ödenebilecek.
Düzenlemedeki Amaç Ne?
Ücretlerin banka aracılığıyla ödenmesinde sınırın ondan beşe düşürülmesinde en önemli amaç kayıt dışı istihdamla mücadele etmek. Bu sayede daha fazla kişi banka kayıtlarında görünecek ve takip edilebilecek.
SGK’dan alınan verilerine göre:
10’dan az çalışanı olan işyeri sayısı yaklaşık 1,4 milyon ve toplam işyerlerinin %80’ini oluşturuyor.
Yapılan değişiklikten yaklaşık 300 bin işyeri etkilenecek ve bundan böyle ücretleri bankadan ödeyecekler.
Bu durum aynı zamanda yaklaşık 1,5 milyon işçinin ücretinin elden ödenirken artık bankadan ödeneceği anlamına geliyor.
Eski usul olan bu yöntemi başarılı bir şekilde uygulamayı başaran firmalar olsa da bu durumu kötü niyetli kullanan pek çok firma, işveren bulunmakta. Yapılan bu düzenleme hem kayıt dışının önüne geçecek hem de işçilerin mağduriyetlerini önleyecek.
Ücret Bordrolarının Eksik Gösterilmesine Hapis Cezası!
Çok sayıda patron çalışanlarına çok daha fazla ücret ödemelerine karşın asgari ücret üzerinden SGK’ya bildiriyorlar. Bunun için de asgari ücret kadar kısmı banka üzerinden, geri kalan kısmı da elden işçiye ödüyorlar. Dolayısıyla ücret bordrolarında da işçi ücretini asgari ücret olarak gösteriyorlar.
Hal böyle olunca da sigortalıların ücretlerinin ücret bordrosunda eksik gösterilmesi halinde söz konusu bordro “muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge” olarak tanımlanıyor ve Vergi Usul Kanununa göre işverenler hakkında 1,5 ila 3 yıl arasında hapis cezası öngörülüyor.
Özellikle İşverenlerin yapmaları gereken şey şu ki: 10’dan fazla işçi çalıştıran işverenlerin banka kanalıyla yapacakları ödemelerde ücretin tümünü bankaya yatırmaları, elden ödeme yapmamaları ve ücret bordrosunu da gerçeğe uygun düzenlemeleri gerekiyor.
161 TL Para Cezası!
Patronun maaş ödemesini banka üzerinden yapmak zorunda olmasına karşın, kısmen veya tamamen elden vermesi ve bu durumun tespit edilmesi halinde işçi başına 161 TL idari para cezası ödenmesi söz konusu. Örneğin, 10 işçisi olan bir işveren ücretleri bankadan değil de elden öderse toplamda 1.610 TL idari para cezası ödeyecek.
Burada dikkat edilmesi gereken husus ücretin bir kısmının bankadan bir kısmının ise elden yapılması halinde de bu cezanın ödenmesi gerektiği.
Yazımızı daha öncede kullandığımız “Ücret, emekçinin en kutsal hakkıdır” sözüyle tamamlıyoruz.
