Girişim ve girişimcilik kavramlarında olduğu gibi, girişimci kavramı konusunda da farklı tanımlamalar açıklamalar ve algılamalar bulunmaktadır. Müteşebbis de girişimci olarak anılmaktadır, kabul edilmektedir.
Üretimin yapılabilmesi için temel üretim faktörleri olarak kabul edilen doğa, emek ve sermayenin, belli bir zamanda belirli bir yerde ve belirli alanlarda bir araya getirilmesini sağlayan ve birleştiren kişilere “girişimci” diyenler olduğu gibi, kar sağlamak amacıyla riski üstüne alarak başkalarının gereksinimini karşılayacak mal ve hizmetleri ortaya koymak için üretim faktörlerinin birleştirilmesini sağlayan kişiler “girişimcidir” diyenler de bulunmaktadır. Girişimci bireyler ticari faaliyetleri için gerekli olan elemanları isbul.net insan kaynakları ve iş ilanları sitesi içerisinde iş ilanları yayımlayarak kolayca bulabilmektedir.
Dünya gazetesinin ansiklopedik ekonomi sözlüğünde girişimci konusunda şu görüşlere yer verilmektedir: Piyasa koşullan içerisinde yaratılacak sermayeye en yüksek geliri sağlayacak mal ve hizmetlerin üretimini öngören ve bu amaçla sermayeyi üretim sürecine sokan kişi girişimcidir, ya da eş anlatımla müteşebbistir. Girişimcinin üretim sürecine sokulan sermayenin sahibi olması gerekmez. Geleneksel teoriye göre sermaye sahibinin üretim faaliyetinden aldığı pay “faiz” girişimcinin payı ise, kardır.
Donald L. Sexton ve Nancy B. Bowman “Upton Enterpreneurship” adlı eserlerinde, girişimci için orijinal bir tanımın şu şekilde olması gerektiğini vurgulamaktadırlar: Kişisel faydası için minimum finansal riskle fırsatlardan yararlanmak için güç odaklarını belirleyip, bir fırsatı kullanan kişiler girişimcidir.
Girişimci konusunda çeşitli değerlendirmeleri ve yayınlan bulunan sayın M. Tınaz Titiz’in, ise bu konudaki açıklamalan şöyledir:
“…..söyleyip yazanlara dikkat edilirse, girişimciye, “işadamı”, “yönetici”, “patron”, “kendi işini kurmaya çalışan kişi” ya da “daima riskli fikirleri değerlendirmeye çalışan öncü” gibi kişilerin elbiseler giydiriliyor. Girişimci bunlardan hangisidir?
Çeşitli yazarlar girişimciyi kendi anlayışlannca tanımışlarsa da, bunlann hemen hepsinde ortak olan noktalar vardır. O da girişimcinin daima “başkalarının baktığı ama göremediği fırsatları görüp, bunları birer iş fikrine dönüştürebilmesi” ve bir de “risk almaya yatkınlığadır. Bu iki özellik dünya girişimcilerinin hiç değişmeyen özellikleridir.
Bir girişimci aynı anda bir işadamı, bir patron, bir yönetici ya da bunların karışımı olamaz mı? Olmaması için hiçbir ülkede yasa yoktur, dolayısıyla tabii ki olabilir. Ama bunlardan bazıları, girişimciliğin o iki değişmez niteliğiyle kolay bağdaşmaz.
Bir girişimcinin bitip tükenmek bilmeyen tutkusu, “daima başkalarının göremediği fırsatları görmek” iken, bir yöneticinin amacı “yöneteceği işin gereklerini ne kadar sevmezse sevmesin yerine getirmektir”. Bir yönetici, riskleri en aza indirmeye çalışırken, girişici bu konuda çok daha gözü karadır. Bir “patronun” ana işi, sahip olduğu varlığı idame ve geliştirmek iken, bir girişimci varlığını pekala riske edebilir. Ancak bu çelişkili niteliklere rağmen girişimcilik, iş adamlığı, patronluk ya da yöneticilikle bazen birleştirilebilir. Ama birleşme, her iki grup nitelikten de bir şeyler kaybetmek pahasına olur.”
Sayın Tınaz Titiz’in değerlendirmelerine katılmamak mümkün değildir. Gerçekten de girişimci, yönetici, patron, iş adamı kavramları yapılacak kişisel ya da kavramsal tahlillerle bazen aynı anlamda bazen de farklı anlamlarda kullanılabilir.
İrlandalI İktisatçı Richard Cautillon girişimciyi, “üretim unsurlarını ve hizmeti, ileride şimdiden belirli olmayan fiyatla satmak üzere belirli bir fiyattan alan, böylece risk üstlenen kişi” olarak tanımlamaktadır.
Risk, eski İtalyanca’da “cüret etmek” anlamına gelen “risicare” sözcüğünden türetilmiştir. Bu açıdan risk, bir kader olmaktan çok özgür tercihler yapmakla ilgilidir. Risk yüklenen kişi, yani girişimci, tercihler yaparak bazı şeyleri göze alan kimsedir.
Kanunlarda girişimci tacir olarak geçmektedir. Bir ticari işletmeyi (ticarethane, fabrika ya da kar sağlamak için işletilen kurumlar) kısmen de olsa kendi adına işleten kimseye tacir denmektedir. Tacir olabilmek için, Türk Ticaret Kanunu’na göre birtakım yükümlülüklerin yerine getirilmesi gerekir. Bunlar :
-Kanun hükümlerine uygun olarak bir ticaret ünvanı seçmek ve kullanmak,
– Ticari defterler tutmak,
– Fatura vermek ve bedel ödenmişse bunu faturada göstermek,
– Basiretli bir işadamı gibi hareket etmek,
– Konusuyla ilgili bir meslek odasına (Ticaret Odası vb. gibi) kaydolmak
Yukarıdaki tanımlan kapsayan ve günün koşullanna uygun bir girişimci tanımım şöyle yapabiliriz:
“Bilgiyi temel alarak, genel eğilimlere ve kendisine uygun bir alanı seçerek ve/veya bilgisini girişimciliğe konu ederek, herhangi bir finansman yöntemi kullanıp (öz kaynaklarıyla, tasarrufuyla, krediyle, borçla veya parasız) dünyalı tüm insanların yaran için mal ve hizmet üretmek amacıyla işletme açıp ekonomik gereksinimini, ekonomik zenginliğini, bağımsızlığım, sosyal prestijini, kendini kabul ettirmeyi ve kendisini aşmayı, açtığı işletmesinde sürdüren, sürdürme arzusunda ve çabasında olan herkes” girişimcidir.
Emst&Young Türkiye Genel Müdürü Osman Dinçbaş, 20 yıllık incelemelerinin sonucunda 600 girişimci değerlendirmesine bağlı olarak başarılı girişimcinin özelliklerini şu şekilde belirlemiştir: Girişimcilik ruhu, fınansal performans, stratejik bakış, yenilikçi anlayış, kişisel duruş, çevreye etki, ulusal/global entegrasyon.
