Arkeolog insana ilişkin her türlü bulguyu ve geçen süreçten kalan kalıntıları inceleyen, doğa ile insan arasındaki ilişkilere dair araştırma yapan, sualtında, yüzeyde ya da kazılarda insan bulgusu tespit etmeye çalışarak gerekli incelemeleri yapan, koruyan kişilere verilen isimdir.
Görevi; Eski zamandan hatta eski çağlardan günümüze dek kalmış su altı ya da toprakta yer alan eserleri, kalıntıları bulmak için kazılar gerçekleştirir. Gerçekleştirilen kazılardan çıkan eserlerin temizlenmesini, parçaların birleştirilmesini, bakım onarım gibi işlemlerin yapılmasını da arkeologlar sağlarlar. Her bulgusunun kaydeder ve korunmaya olanaklı hale getirirler. Bunun yanı sıra bulduklarını halka ilan ederler. Arkeologlardan Kültür Bakanlığına bağlı olarak çalışanları kazılarda gözlemci görevinde yer alabilmektedir. Kazı esnasında meydana çıkan değerli varlıkların saptanmasına ve kayıtlarının yapılmasına, koruma gibi işlerin yürütülmesine de, belli aralıklarla değerli yerlerin denetiminin yapılmasına da destek verirler.
Bu mesleği yapmak isteyenlerin sahip olması gereken özellikler; yüksek düzeyde genel yeteneğe sahip olması ve özellikle neden sonuç ilişkileri konusunda başarılı olması gerekmektedir. Gözlem konusunda yetenekli olması ve tarih, kültür gibi alanlara ilgi duyması, araştırmacı ruha sahip olması, bedenen güçlü ve dış ortamlarda çalışmaktan zevk alan bir yapıya sahip olması gerekmektedir.
Çalışma ortamı; Araştırma yapmaya devam eden arkeologlar genellikle sessiz ortamlarda ve iç mekanda araştırmalarını sürdürürler. Araştırmalarını sonlandırmasının ardından yaz aylarında açık hava da çalışmak için hazırlıklarını yaparlar ve dış mekanda çalışmaya devam ederler. Bir kazı çalışması esnasında kalıntı bulunması halindeyse hangi döneme ait olduğunun bulunması ve döneminin belirlenmesi oldukça uzun bir zaman dilimini kapsayabilir.
Eğitim; Arkeolog olmak için çeşitli üniversitelerin Arkeoloji bölümlerinde okumak gerekmektedir. Eğitim süresi dört yıldır.
